نرم افزارهای PLC از معرفی تا کاربرد

نرم افزارهای PLC برای مدیریت و کنترل دستگاه‌ PLC استفاده می‌شوند.بطور کلی PLC مخفف کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر (Programmable Logic Controller) است که به عنوان رایانه پی‌ال‌سی یا کنترل‌گر منطقی قابل برنامه‌ریزی نیز شناخته می‌شود. آموزش PLC ترکیبی از توانایی کارکردن با سخت افزار و نرم افزارهای PLC است.

در واقع PLC ها رایانه‌های دیجیتالی و کوچک صنعتی هستند که برای استفاده در کاربردهای صنعتی طراحی و ساخته شده‌اند. برای اینکه از کابرد PLC و همچنین نرم افزارهای PLC اطلاعات کسب کنید، با این مقاله از سری مقالات مجتمع آموزشی امیرکبیر همراه باشید.

پی ال سی(PLC) چیست؟

در تعریف عبارت پی ال سی(PLC) چیست؟ کلمات و جملات زیادی وجود دارد اما همانطور که قبلا ذکر شد می‌توان گفت: دستگاهPLC یک ابزار قدرتمند و مقرون به صرفه است که می توانند برای بهبود بهره وری، کیفیت، ایمنی و انعطاف پذیری در طیف گسترده ای از برنامه های اتوماسیون صنعتی استفاده شوند.

همانطور که ذکر شد،PLC مخفف کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر (Programmable Logic Controller) است که به عنوان رایانه پی‌ال‌سی یا کنترل‌گر منطقی قابل برنامه‌ریزی نیز شناخته می‌شود. در دستگاه PLC استفاده از نرم افزارهای PLC بسیار اهمیت دارد. که در این مقاله به بسیاری از موارد مهم آن می‌پردازیم؛ این دستگاه‌ها ویژگی‌های خاصی دارند، که استفاده از آن‌ها را بسیار مهم و حیاتی می‌کند برخی از ویژگی‌های کلیدی دستگاه PLC عبارتند از:

• استحکام: PLC ها برای کار در شرایط سخت مانند گرد و غبار، رطوبت، گرما و سرما ساخته شده اند.
• قابلیت اطمینان: PLC ها به گونه ای طراحی شده اند که در برابر نوسانات برق و سایر اختلالات الکتریکی مقاوم باشند.
• برنامه پذیری: PLC ها را می توان با استفاده از زبان های برنامه نویسی مختلف برای انجام طیف گسترده ای از وظایف برنامه ریزی کرد.
• انعطاف پذیری: PLC ها را می توان به راحتی برای برآوردن نیازهای خاص برنامه ریزی کرد، که آنها را به یک انتخاب ایده آل برای برنامه های در حال تغییر تبدیل می کند.
• مقرون به صرفه: PLC ها در مقایسه با سایر سیستم های کنترل اتوماسیون نسبتاً ارزان هستند.

همچنین کاربرد PLC و مزایای آن بسیار زیاد است. از جمله : کاربرد PLC در تولید، مونتاژ، بسته بندی، حمل و نقل،مدیریت منابع طبیعی، مدیریت محیط و شرایط تولید و….

از مزایای PLC نیز می‌توانیم به مواردی مانند: افزایش بهره‌وری،کاهش هزینه‌ها، بهبود کیفیت، افزایش ایمنی و … اشاره کنیم. که استفاده از هر یک از این مزایا به نحوی با نرم افزارهای PLC که قرار است استفاده شود ارتباط دارد.

برای کسب اطلاعات کامل در رابطه با پی ال سی (PLC) می‌توانید به مقاله “پی ال سی چیست؟” در مجموعه مقالات ما مراجعه نمایید.

در استفاده از پی ال سی و بهره‌برداری از آن، همیشه برای افراد مختلف سوالاتی وجود داشته است. ازجمله این سوالات، می‌توان به سوال مهم در زمینه اجزای یک پی ال سی اشاره کرد. در مقالات قبلی به بعد سخت افزار پی ال سی بیشتر اشاره شده. در مقاله پیش‌رو قرار است نرم افزارهای PLC و کاربرد آن‌ها زیر ذره‌بین قرار گیرد.

نرم افزارهای PLC چیست؟

نرم افزارهای PLC در واقع ابزار راه اندازی و مدیریت سخت افزار دستگاه PLC ما هستند. همانطور که احتمالا خودتان نیز می‌دانید، هر سخت افزار کامپیوتری برای اینکه برای ما کاربرد داشته باشد، نیاز به یک نرم افزار دارد، پی ال سی ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

در مجموع می توان نرم افزارهای PLC را به دو سته تقسیم کرد.

1- نرم افزارهای برنامه نویسی

2- نرم افزارهای نظارتی

هر یک از این دسته نرم افزارها کاربردهای خاصی را برای ما ایجاد می‌کنند، که در ادامه به تشریح آن‌ها می‌پردازیم:

1- نرم افزار برنامه نویسی

این نوع نرم افزار به شما امکان می دهد تا به PLC بگویید که چگونه عمل کند و چه وظایفی را انجام دهد.در واقع نرم افزارهای برنامه نویسی PLC مانند زبان های رازآلودی هستند که به شما امکان می دهند با PLC ها ارتباط برقرار کرده و به آنها فرمان دهید. این نرم افزارهای PLC در حقیقت کلید حیاتی برای قدرت ، انعطاف پذیری و کنترل طیف گسترده ای از فرآیندهای صنعتی، از خطوط مونتاژ گرفته تا سیستم های HVAC، هستند.

زبان های برنامه نویسی مختلفی برای PLC ها وجود دارد، از جمله نردبانی، لیست دستورالعمل، نمودار بلوک تابع، متن ساختاریافته و نمودار توالی عملکردی.

1. زبان نردبانی (Ladder Logic):

زبان نردبانی، که به عنوان زبان نمودار نردبانی یا زبان دیاگرام نردبانی نیز شناخته می شود، یکی از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی برای دستگاه PLC است که در واقع جزء نرم افزارهای PLC است. این زبان به دلیل سادگی و بصری بودن، به ویژه برای کاربران مبتدی و برنامه های ساده اتوماسیون صنعتی محبوبیت زیادی کسب کرده است.

ساختار برنامه در زبان نردبانی:

زبان نردبانی که یکی از نرم افزارهای PLC محسوب می‌شود، از ردیف ها و شاخه ها تشکیل شده است.

• ردیف ها: بلوهای افقی هستند که عناصر اصلی برنامه را نشان می دهند.

• شاخه ها: خطوط عمودی هستند که مسیر اجرای برنامه را کنترل می کنند.
عناصر کلیدی در زبان نردبانی:

• مخاطب ها: نقش کلیدها را در مدار ایفا می کنند و شرایط را برای اجرای دستورالعمل ها بررسی می کنند.

• دستورالعمل ها: اقداماتی هستند که باید توسط دستگاه PLC انجام شوند، مانند روشن یا خاموش کردن خروجی ها.

• اتصالات: مخاطب ها و دستورالعمل ها را به هم متصل می کنند و جریان برنامه را هدایت می کنند.

مزایای استفاده از زبان نردبانی برای دستگاه PLC :

• یادگیری آسان: شباهت به مدارهای رله ای، درک و یادگیری آن را آسان می کند.

• بصری بودن: نمادها و ساختار بصری، خواندن و درک برنامه ها را آسان تر می کند.

• عیب یابی ساده: تشخیص خطاها و اشکالات در برنامه ها آسان تر است.

• مناسب برای مبتدیان: برای برنامه های ساده و اتوماسیون های ابتدایی ایده آل است.

البته استفاده از زبان نردبانی معایبی نیز دارد، ازجمله: محدودیت در برنامه های پیچیده، مشکل در مقیاس پذیری، عدم انعطاف پذیری و….

زبان نردبانی کاربردهای مختلف در کنترل موتورها، کنترل سنسورها، کنترل شیرها و عملگرها، توالی ها و منطق، رابط کاربری و… دارد.

در نهایت زبان نردبانی از دسته نرم افزارهای PLC ، ابزاری قدرتمند و کارآمد برای برنامه نویسی PLC ها به ویژه برای برنامه های ساده و اتوماسیون های ابتدایی است. سادگی، بصری بودن و سهولت یادگیری آن، این زبان را به انتخابی محبوب برای مبتدیان و کاربران با تجربه متوسط تبدیل کرده است. با این حال، برای برنامه های بسیار پیچیده و توابع خاص، ممکن است به زبان های برنامه نویسی دیگر مانند متن ساختاریافته یا نمودار بلوک تابع نیاز باشد.

2. لیست دستورالعمل (Instruction List):

لیست دستورالعمل (Instruction List) که به اختصار IL نامیده می شود، یکی از نرم افزارهای PLC است که در دسته زبان های برنامه نویسی PLC قرار دارد. این زبان به شما امکان می دهد با دقت و ظرافت به PLC فرمان دهید. همچنین این زبان به دلیل ساختار منظم و شباهت به زبان های اسمبلی، برای برنامه نویسان باتجربه و وظایف پیچیده در اتوماسیون صنعتی محبوبیت دارد.
لیست دستورالعمل از دستورالعمل های مبنایی و آرگومان ها تشکیل شده است که شبیه به زبان های اسمبلی عمل می کنند. این امر به کاربران کنترل دقیق تری بر عملکرد PLC و نحوه اجرای هر دستورالعمل می دهد.

ساختار برنامه در لیست دستورالعمل:

یک برنامه IL از بلوک های دستورالعمل تشکیل شده است که هر کدام وظیفه خاصی را انجام می دهند.

• دستورالعمل ها: اقداماتی هستند که باید توسط PLC انجام شوند، مانند روشن یا خاموش کردن خروجی ها، خواندن مقادیر از ورودی ها و انجام محاسبات.

• آرگومان ها: اطلاعات اضافی را به دستورالعمل ها ارائه می دهند و نحوه عملکرد آنها را مشخص می کنند.

• برچسب ها: برای علامت گذاری نقاط خاص در برنامه و ایجاد پرش های شرطی استفاده می شوند.

• نظرات: برای توضیح عملکرد بخش های مختلف برنامه و افزایش خوانایی آن ها استفاده می شوند.

مزایای استفاده از لیست دستورالعمل:

• کنترل دقیق: قابلیت کنترل دقیق نحوه عملکرد هر دستورالعمل را به برنامه نویس می دهد.

• انعطاف پذیری: برای پیاده سازی الگوریتم های پیچیده و توابع خاص مناسب است.

• مقیاس پذیری: افزودن یا تغییر بخش های بزرگ در برنامه های بزرگتر آسان تر است.

• قدرت: برای برنامه های بسیار پیچیده و وظایف چالش برانگیز ایده آل است.

در سری نرم افزارهای PLC استفاده از زبان IL معایبی نیز دارد، مانند: یادگیری سخت تر،خوانایی کمتر، عیب یابی پیچیده، که این موارد بر روی یادگیری این زبان تاثیر می‌ گذارد.

از کاربردهای زبان IL می توان به مواردی همچون کنترل فرآیندهای پیچیده، توابع محاسباتی، ارتباط با دستگاه های خارجی و ایجاد رابط کاربری اشاره کرد.

در نهایت لیست دستورالعمل ابزاری قدرتمند و انعطاف پذیر برای برنامه نویسی PLC ها است که به شما امکان می دهد برنامه های پیچیده و دقیق برای اتوماسیون صنعتی ایجاد کنید. با وجود منحنی یادگیری شیب دار، این زبان به دلیل کنترل دقیق، انعطاف پذیری و مقیاس پذیری، مورد علاقه برنامه نویسان باتجربه است.

3. نمودار بلوک تابع (Function Block Diagram):

نمودار بلوک تابع (Function Block Diagram) که به اختصار FBD نامیده می شود، یکی از زبان های برنامه نویسی PLC است که به شما امکان می دهد با روشی ساختاریافته و مدولار به کنترل کننده های منطقی قابل برنامه ریزی (PLC) فرمان دهید. این زبان به دلیل استفاده از بلوک های عملکردی برای نشان دادن مراحل مختلف برنامه، برای برنامه نویسان با تجربه متوسط و وظایف پیچیده در دسته نرم افزارهای PLC و اتوماسیون صنعتی محبوبیت دارد. نمودار بلوک تابع از بلوک های عملکردی و اتصالات بین آنها برای نشان دادن جریان برنامه استفاده می کند. این امر خواندن و درک برنامه ها را آسان تر می کند و شباهت زیادی به نمودارهای جریانی دارد.

ساختار برنامه در نمودار بلوک تابع:

یک برنامه FBD از بلوک های عملکردی و اتصالات و… تشکیل شده است.

• بلوک های عملکردی: واحدهای برنامه نویسی مستقلی هستند که وظایف خاصی را انجام می دهند. هر بلوک دارای ورودی ها، خروجی ها و پارامترهایی است که عملکرد آن را مشخص می کند. و به ما امکان می‌دهد که نرم افزارهای PLC مورد نیاز خود را تهیه کنیم.

• اتصالات: بلوک های عملکردی را به هم متصل می کنند و جریان داده و سیگنال ها را بین آنها برقرار می کنند.

• خطوط: مسیر حرکت داده و سیگنال ها را در بین بلوک ها نشان می دهند.

• متن: برای توضیح عملکرد بلوک ها و اتصالات استفاده می شود.

مزایای استفاده از نمودار بلوک تابع:

• خوانایی بالا: ساختار بصری و استفاده از بلوک ها، خواندن و درک برنامه ها را آسان تر می کند.

• مدولار بودن: بلوک های عملکردی به شما امکان می دهند برنامه ها را به بخش های کوچکتر و قابل مدیریت تر تقسیم کنید.

• قابلیت استفاده مجدد: می توانید بلوک های عملکردی را در برنامه های مختلف استفاده کنید و از آنها به عنوان کتابخانه کد استفاده کنید.

• عیب یابی آسان: تشخیص خطاها و اشکالات در برنامه ها آسان تر است.

استفاده از نمودار بلوک تابع معایبی نیز دارد، مانند: محدودیت در توابع پیچیده، نیاز به ابزارهای خاص، عدم انعطاف پذیری و…

از کاربردهای نمودار بلوک تابع می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کنترل فرآیندهای گام به گام: مانند توالی های زمانی، کنترل خطوط تولید و اتوماسیون فرآیندها.

• توابع منطقی: پیاده سازی منطق های مختلف کنترلی، شرطی و تصمیم گیری.

• رابط کاربری: طراحی و پیاده سازی رابط های کاربری برای اپراتورها.

• ارتباط با دستگاه های خارجی: تعامل با دستگاه های دیگر مانند درایوها، سنسورها و سیستم های اتوماسیون.

در نهایت نمودار بلوک تابع ابزاری قدرتمند و کارآمد برای برنامه نویسی PLC ها است که به شما امکان می دهد برنامه های ساختاریافته، خوانا و قابل نگهداری برای اتوماسیون صنعتی ایجاد کنید. با وجود نیاز به ابزارهای خاص و محدودیت در توابع پیچیده، این زبان به دلیل خوانایی بالا، مدولار بودن و قابلیت استفاده مجدد، مورد علاقه برنامه نویسان با تجربه است.

4. متن ساختاریافته (Structured Text):

زبان متن ساختاریافته (Structured Text) در دنیای نرم افزارهای PLC گامی قدرتمند برای کنترل دستگاه PLC است. زبان متن ساختاریافته (Structured Text) که به اختصار ST نامیده می شود، یکی از زبان های برنامه نویسی PLC است که به شما امکان می دهد با قدرت و انعطاف پذیری به دستگاه PLC فرمان دهید. این زبان به دلیل شباهت به زبان های برنامه نویسی سطح بالا مانند C و Pascal، برای برنامه نویسان باتجربه و برنامه های بسیار پیچیده در اتوماسیون صنعتی محبوبیت دارد.

زبان متن ساختاریافته از ساختارهای برنامه نویسی مانند دستورات شرطی، حلقه ها و توابع استفاده می کند که شبیه به زبان های برنامه نویسی سطح بالا است. این امر به برنامه نویسان باتجربه امکان می دهد از دانش و مهارت های خود در برنامه نویسی سنتی برای ایجاد نرم افزارهای PLC قدرتمند استفاده کنند.

ساختار برنامه در زبان متن ساختاریافته:

یک برنامه ST از بلوک های کد و ساختارهای برنامه نویسی تشکیل شده است.

• بلوک های کد: بخش های جداگانه ای از برنامه هستند که وظایف خاصی را انجام می دهند.

• دستورات شرطی: شرایطی را بررسی می کنند و بر اساس نتیجه، مسیر اجرای برنامه را تعیین می کنند.

• حلقه ها: دستورالعمل ها را به طور مکرر تا زمانی که شرط خاصی برآورده شود، اجرا می کنند.

• توابع: بلوهای کدی هستند که وظایف خاصی را انجام می دهند و می توانند از قسمت های مختلف برنامه فراخوانی شوند.

• متغیرها: برای ذخیره داده ها و مقادیر در طول برنامه استفاده می شوند.

مزایای استفاده از زبان متن ساختاریافته:

• قدرت و انعطاف پذیری: برای پیاده سازی الگوریتم های پیچیده، توابع خاص و برنامه های بسیار بزرگ جهت نرم افزارهای PLC ایده آل است.

• خوانایی بالا: ساختار واضح و استفاده از ساختارهای برنامه نویسی شناخته شده، خواندن و درک برنامه ها را آسان تر می کند.

• قابلیت نگهداری: با استفاده از بلوک های کد، توابع و متغیرها می توانید برنامه های خود را به طور موثر سازماندهی و نگهداری کنید.

• عیب یابی آسان: تشخیص خطاها و اشکالات در برنامه ها آسان تر است.

معایب استفاده از زبان متن ساختاریافته:

• یادگیری دشوار: ساختار و نحو پیچیده آن می تواند یادگیری آن را برای مبتدیان دشوار کند.

• نیاز به مهارت های برنامه نویسی: برای استفاده موثر از این زبان، به دانش و مهارت های برنامه نویسی پایه ای نیاز دارید.

• ابزارهای خاص: برای ایجاد و ویرایش برنامه های ST به ابزارهای برنامه نویسی خاص PLC نیاز دارید.

کاربردهای زبان متن ساختاریافته:

• کنترل فرآیندهای پیچیده: مانند کنترل حرکت ربات ها، تنظیم دمای کوره ها و اتوماسیون خطوط تولید.

• توابع محاسباتی: انجام محاسبات پیچیده، پردازش داده ها و الگوریتم های حل مسئله.

• ارتباط با دستگاه های خارجی: تعامل با دستگاه های دیگر مانند درایوها، سنسورها و سیستم های اتوماسیون، که از وظایف نرم افزارهای PLC می باشد، از کاربردهای این زبان است.

• ایجاد رابط کاربری: طراحی و پیاده سازی رابط های کاربری برای اپراتورها.

در نهایت زبان متن ساختاریافته ابزاری قدرتمند و انعطاف پذیر برای برنامه نویسی PLC ها است که به شما امکان می دهد برنامه های پیچیده، خوانا و قابل نگهداری برای اتوماسیون صنعتی ایجاد کنید. با وجود منحنی یادگیری شیب دار و نیاز به مهارت های برنامه نویسی، این زبان به دلیل قدرت، انعطاف پذیری و خوانایی بالا، مورد علاقه برنامه نویسان باتجربه است.

5. نمودار توالی عملکردی (Sequential Function Chart):

نمودار توالی عملکردی (Sequential Function Chart) که به اختصار SFC نامیده می شود، یکی از زبان های برنامه نویسی PLC است که به شما امکان می دهد با روشی گام به گام و بصری به کنترل کننده های منطقی قابل برنامه ریزی (PLC) فرمان دهید. این زبان به دلیل استفاده از نمودارها و مراحل برای نشان دادن توالی برنامه، برای کاربران با تجربه متوسط و برنامه های مبتنی بر توالی در اتوماسیون صنعتی محبوبیت دارد.

نمودار توالی عملکردی از نمادها و خطوط اتصال برای نشان دادن مراحل مختلف برنامه استفاده می کند که شباهت زیادی به فلوچارت ها دارد. این امر خواندن و درک برنامه ها را آسان تر می کند و به شما امکان می دهد توالی عملکردها را به طور واضح جهت ایجاد نرم افزارهای PLC ترسیم کنید.

ساختار برنامه در نمودار توالی عملکردی:

یک برنامه SFC از مراحل، انتقال ها، شرایط و اقدامات تشکیل شده است.

• مراحل: بخش های اصلی برنامه هستند که وظایف خاصی را انجام می دهند.

• انتقال ها: بین مراحل حرکت می کنند و بر اساس شرایط خاصی فعال می شوند.

• شرایط: شرایطی را بررسی می کنند و بر اساس نتیجه، مسیر اجرای برنامه را تعیین می کنند.

• اقدامات: دستورالعمل هایی هستند که در مراحل برنامه اجرا می شوند.

مزایای استفاده از نمودار توالی عملکردی:

• خوانایی بالا: ساختار بصری و استفاده از نمودارها، خواندن و درک برنامه ها را آسان تر می کند.

• درک آسان: برای افرادی که با فلوچارت ها آشنایی دارند، یادگیری و استفاده از این زبان آسان تر است.

• عیب یابی آسان: تشخیص خطاها و اشکالات در برنامه ها آسان تر است.

• مناسب برای برنامه های توالی: برای برنامه هایی که شامل مراحل گام به گام و توالی های منطقی هستند، ایده آل است.

معایب استفاده از نمودار توالی عملکردی:

• محدودیت در توابع پیچیده: برای پیاده سازی برخی الگوریتم های پیچیده و توابع خاص، ممکن است مناسب نباشد.

• نیاز به ابزارهای خاص: برای ایجاد و ویرایش برنامه های SFC به ابزارهای برنامه نویسی خاص PLC نیاز دارید.

• عدم انعطاف پذیری: ساختار گام به گام آن می تواند محدودیت هایی در پیاده سازی برخی ساختارهای برنامه نویسی جهت نرم افزارهای PLC ایجاد کند.

کاربردهای نمودار توالی عملکردی:

• کنترل فرآیندهای گام به گام: مانند توالی های زمانی، کنترل خطوط تولید و اتوماسیون فرآیندها.

• ماشین آلات: کنترل توالی حرکات و عملکردهای ماشین آلات صنعتی.

• سیستم های حمل و نقل: کنترل توالی حرکت مواد و محصولات در سیستم های حمل و نقل.

• رابط کاربری: طراحی و پیاده سازی رابط های کاربری گام به گام برای اپراتورها.

در نهایت نمودار توالی عملکردی ابزاری قدرتمند و کارآمد برای برنامه نویسی PLC ها است که به شما امکان می دهد برنامه های بصری، خوانا و قابل نگهداری برای اتوماسیون صنعتی مبتنی بر توالی ایجاد کنید. با وجود نیاز به ابزارهای خاص و محدودیت در توابع پیچیده، این زبان به دلیل خوانایی بالا، درک آسان و عیب یابی ساده، مورد علاقه کاربران با تجربه متوسط است.

2- نرم افزارهای نظارتی

بطور کلی، علاوه بر دستورالعمل‌ها و برنامه‌هایی که به PLC داده می‌شود، سیستم‌های اتوماسیون صنعتی نیاز به نظارت و کنترل دارند. نرم افزارهای PLC که وظیفه نظارت را بر عهده داشته باشند، مانند چشم و گوش شما برای کنترل PLCعمل می کنند. این نرم افزارها به شما امکان می دهند وضعیت PLC، داده های فرآیند و عملکرد سیستم را از راه دور مشاهده و کنترل کنید.

نرم افزارهای PLC در حوزه نظارتی نیاز به قابلیت‌های خاصی دارند، برخی از قابلیت های کلیدی نرم افزارهای نظارتی PLC عبارتند از:

• مانیتورینگ: مشاهده پارامترهای PLC مانند وضعیت ورودی ها و خروجی ها، مقادیر متغیرها و آلارم ها.

• کنترل: کنترل PLC از راه دور، مانند روشن یا خاموش کردن خروجی ها، تنظیم مقادیر متغیرها و ارسال دستورات.

• تجزیه و تحلیل: تجزیه و تحلیل داده های فرآیند برای شناسایی روندها، عیب یابی مشکلات و بهینه سازی عملکرد.

• گزارش دهی: ایجاد گزارش های دقیق از عملکرد PLC و فرآیند، به صورت نمودار، جدول و متن.

• هشدار: ارسال هشدار و آلارم در صورت بروز شرایط غیرمنتظره یا خطا در سیستم.

• رابط کاربری: ارائه رابط کاربری بصری و کاربرپسند برای تعامل با PLC و سیستم.

انواع نرم افزارهای PLC در حوزه نظارتی:

• نرم افزار SCADAکنترل نظارت و جمع آوری داده: یکی از نرم افزارهای PLC که برای سیستم های اتوماسیون بزرگ و پیچیده مانند تاسیسات صنعتی، شبکه های برق و سیستم های حمل و نقل استفاده می شود.

• نرم افزار HMI رابط ماشین-انسان : برای تعامل مستقیم با اپراتورها از طریق رابط های گرافیکی و پنل های لمسی استفاده می شود.

• نرم افزار MES سیستم های اجرایی تولید : برای مدیریت و نظارت بر فرآیندهای تولید، برنامه ریزی تولید، ردیابی مواد و کنترل کیفیت استفاده می شود.

• نرم افزار Historian: برای ذخیره و تجزیه و تحلیل داده های تاریخی از PLC و فرآیند استفاده می شود.

مزایای استفاده از نرم افزارهای نظارتی PLC:

• افزایش کارایی: نرم افزارهای PLC به ما کمک می‌کنند که با نظارت و کنترل از راه دور، می توانید به طور موثرتر سیستم ها را مدیریت کرده و زمان خرابی را کاهش دهید.

• بهبود کیفیت: با تجزیه و تحلیل داده ها، می توانید مشکلات را شناسایی کرده و برای بهبود کیفیت محصولات و فرآیندها اقدام کنید.

• کاهش هزینه ها: با نظارت بر مصرف انرژی و بهینه سازی عملکرد، می توانید هزینه های عملیاتی را کاهش دهید.

• افزایش ایمنی: با هشدار در مورد شرایط خطرناک، می توانید از بروز حوادث و خطرات جلوگیری کنید.

• افزایش انعطاف پذیری: نرم افزارهای PLC با کنترل از راه دور، به ما اجازه می‌دهند تا سیستم ها را به طور پویا و مطابق با نیازهای خود تنظیم کنید.

انتخاب نرم افزار نظارتی مناسب:

انتخاب نرم افزار نظارتی مناسب به عوامل مختلفی از جمله نوع PLC، نیازهای سیستم، بودجه و سطح مهارت کاربر بستگی دارد.

• قابلیت های مورد نیاز: قابلیت های مورد نیاز خود برای انتخاب نرم افزارهای PLC را مشخص کنید، از جمله مانیتورینگ، کنترل، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی و…

• سازگاری با PLC: اطمینان حاصل کنید که نرم افزار با PLC شما سازگار است و می تواند به طور موثر با آن ارتباط برقرار کند.

• سهولت استفاده: رابط کاربری نرم افزار را بررسی کنید و مطمئن شوید که برای شما کاربرپسند و آسان است.

• قابلیت مقیاس پذیری: نرم افزاری را انتخاب کنید که با رشد نیازهای شما قابل ارتقا و مقیاس پذیر باشد.

• پشتیبانی: اطمینان حاصل کنید که ارائه دهنده نرم افزار پشتیبانی فنی قوی و خدمات آموزشی ارائه می دهد.

نرم افزارهای محبوب نظارتی PLC

در دنیای اتوماسیون صنعتی، نرم افزارهای مختلفی بر عملکرد PLC ها نظارت و کنترل دارند. استفاده از نرم افزارهای PLC بسیار حیاتی و مهم است. برخی از این نرم افزارها عبارتند از:

1- Siemens WinCC

به طور کامل Siemens WinCC SCADA software نام دارد و به اختصار به آن WinCC گفته می‌شود. این نرم افزار یک نرم افزار SCADA قدرتمند و انعطاف پذیر برای سیستم های اتوماسیون صنعتی است. که توسط شرکت زیمنس، یکی از پیشروترین ارائه دهندگان راه حل های اتوماسیون در جهان، توسعه یافته است. این نرم افزار از جمله نرم افزارهای PLC است که طیف گسترده ای از ویژگی ها را برای مانیتورینگ، کنترل، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی ارائه می دهد. این نرم افزار برای طیف وسیعی از برنامه های اتوماسیون، از جمله تولید صنعتی، تاسیسات آب و فاضلاب، و شبکه های برق مناسب است.

2- Rockwell Automation FactoryTalk View

این بسته نرم افزاری مجموعه ای جامع از نرم افزار برای HMI، MES و SCADA است. این محصول توسط Rockwell Automation، یک شرکت پیشرو در زمینه اتوماسیون صنعتی، توسعه یافته است و یکپارچه سازی یکپارچه با کنترل کننده های Allen-Bradley PLC را ارائه می دهد. این پکیج برای طیف وسیعی از برنامه های اتوماسیون، از جمله تولید گسسته، تولید فرآیند و صنایع غذایی مناسب است.

3- Schneider Electric SCADA Wonderware

این نرم افزار از دسته نرم افزارهای SCADA مقیاس پذیر برای طیف وسیعی از برنامه های اتوماسیون است. این ابزار توسط Schneider Electric، یک شرکت چند ملیتی فرانسوی که در زمینه مدیریت انرژی و اتوماسیون فعالیت می کند، توسعه یافته است و طیف گسترده ای از ویژگی ها را برای مانیتورینگ، کنترل، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی ارائه می دهد. این برنامه برای طیف وسیعی از برنامه های اتوماسیون، از جمله ساختمان ها و زیرساخت ها، نفت و گاز، و خدمات عمومی مناسب است.

4- Citect SCADA

این بسته کنترلی از سری نرم افزارهای SCADA ساخت کشور استرالیا با رابط کاربری بصری و کاربرپسند است. این نرم افزار توسط شرکت Citect Automation، یک توسعه دهنده نرم افزار اتوماسیون صنعتی، توسعه یافته است. این نرم افزار یکی از نرم افزارهای PLC است که طیف گسترده ای از ویژگی ها را برای مانیتورینگ، کنترل، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی ارائه می دهد. همچنین برای طیف وسیعی از برنامه های اتوماسیون، از جمله منابع طبیعی، حمل و نقل و آب و فاضلاب مناسب است.

5- Ignition SCADA

Ignition SCADA یک نرم افزار SCADA مبتنی بر وب است که انعطاف پذیری و مقیاس پذیری را ارائه می دهد. این بسته توسط شرکت Inductive Automation، یک توسعه دهنده نرم افزار اتوماسیون صنعتی، توسعه یافته است. از محاسن این نرم افزار این است که رابط کاربری مبتنی بر وب را ارائه می دهد که می تواند از هر مرورگری در هر دستگاهی قابل دسترسی باشد. این بسته نرم افزاری برای طیف وسیعی از برنامه های اتوماسیون، از جمله ساختمان ها، تولید صنعتی و نفت و گاز مناسب است.

این‌ها تنها تعدادی از نرم افزارهای PLC در دسته نرم افزارهای نظارتی PLC محبوب در بازار هستند. انتخاب بهترین نرم افزار برای شما به نیازها و الزامات خاص شما بستگی دارد.

عوامل مورد توجه هنگام انتخاب نرم افزار نظارتی PLC :

این‌که ما از چه نرم افزار نظارتی برای PLCاستفاده کنیم به پرامترهای مختلفی بستگی دارد، ازجمله:

• قابلیت ها: چه ویژگی هایی برای مانیتورینگ، کنترل، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی نیاز دارید؟

• سازگاری: این نرم افزار با چه نوع PLC هایی سازگار است؟

• سهولت استفاده: رابط کاربری نرم افزار چقدر کاربرپسند است؟

• قابلیت مقیاس پذیری: آیا این نرم افزار با رشد نیازهای شما قابل ارتقا و مقیاس پذیر است؟

• پشتیبانی: ارائه دهنده نرم افزار چه سطح پشتیبانی فنی و خدمات آموزشی را ارائه می دهد؟